Fréttir

Sverrir Þórðarson blaðamaður og handhafi blaðamannaskírteinis nr. 3, lést sl.mánudag, 7. janúar, níræður að aldri. Sverrir fæddist á Kleppi í Reykjavík 29. mars 1922. Foreldrar hans voru Ellen Johanne Sveinsson húsmóðir og Þórður Sveinsson, prófessor og yfirlæknir á Kleppi. Systkini Sverris voru Hörður, lögfræðingur og sparisjóðsstjóri SPRON; Úlfar, augnlæknir og borgarfulltrúi í Reykjavík; Sveinn, dr. rer.nat., skólameistari á Laugarvatni og síðar prófessor í Kanada; Nína, húsmóðir í Reykjavík; Agnar, rithöfundur og bókavörður, og Gunnlaugur, hæstaréttarlögmaður í Reykjavík. Sverrir nam rafvirkjun áður en hann gerðist blaðamaður á Morgunblaðinu haustið 1943. Þar vann hann til ársloka 1992 er hann lét af störfum sökum aldurs eftir tæplega 50 ára starf. Sverrir var jafnframt um langt skeið fréttaritari norrænna fjölmiðla hér á landi. Hann tók þátt í félagsstörfum hjá Blaðamannafélagi Íslands og sat um skeið í stjórn félagsins. Sverrir kvæntist árið 1946 Petru G. Ásgeirsdóttur. Þau eignuðust þrjú börn og lifa tveir synir þeirra, Þórður augnlæknir og Ásgeir blaðamaður. Dóttir þeirra, Ása Steinunn, lést árið 1984. Petra lést árið 1986. Útför Sverris Þórðarsonar verður gerð frá Dómkirkjunni í Reykjavík föstudaginn 11. janúar og hefst athöfnin klukkan 15. Árið 2007 kom út viðtalsbók í tilefni af afmæli BÍ þar sem meðal annars var rætt við Sverri. Sveinn Guðjónsson tók viðtalið í bókinni og spurði Sverri m.a. hvort hann hafi gert sér einhverjar sérstakar hugmyndir um blaðamannsstarfið þegar hann byrjaði á Morgunblaðinu og hér á eftir fer lítið brot úr bókinni: „Ekki aðrar en þær að vera vakandi fyrir smáu sem stóru í þjóðfélaginu og að fylgjast vel með atburðum líðandi stundar. Á þessum árum voru menn ekki með sérsvið í blaðamennskunni, heldur varð maður bara að fjalla um það sem að höndum bar frá degi til dags, skýra frá því sem var í „almennum“ fréttum. Þetta gat spannað heilmikið svið.“ - Það orðspor fer af þér að þú hafir haft afar næmt fréttanef og að það hafi verið þinn helsti styrkur í blaðamennskunni?    „Nú já? Eigum við ekki bara að orða það svo að „skúbb“ komu öðru hvoru í gegnum tíðina, og sum „skúbbin“ voru bara skratti góð. Þegar ég byrjaði var Morgunblaðið til húsa í Austurstræti, í gamla Ísafoldarhúsinu. Ritstjórnin var á efri hæðinni og það var þröngt um okkur. Þegar ég kom voru þar fyrir Þorbjörn Guðmundsson, sem hafði hafið störf nokkrum mánuðum á undan mér, Ívar Guðmundsson, fréttastjóri til marga ára, og Jens Benediktsson, sem var prestlærður maður, en hann var aðallega í erlendum fréttum. Ritstjórar voru Valtýr Stefánsson og Jón Kjartansson, sem seinna varð sýslumaður og alþingismaður. Sigurður Bjarnason frá Vigur var afleysingaritstjóri. Svo kom ljósmyndari inn, sem hét Friðrik Clausen, seinna kom sjálfur Ólafur K. Magnússon, sem var ljósmyndari blaðsins til margra ára.. Fréttamyndasafn Óla K. er varðveitt á Morgunblaðinu.“ „Á öllum árum mínum á Mogganum voru sjálfstæð vinnubrögð og efnistök í fréttum og þótt vinnudagurinn hafi yfirleitt byrjað með ritstjórnarfundi laust eftir hádegi,voru ritstjórarnir ekki alltaf afskiptasamir. Ég var í innlendum fréttum, til dæmis „bæjarfréttum“ og í gegnum blaðið kynntist ég mörgum góðum mönnum, og mörgum sem voru fréttamenn blaðsins úti um land, sem „tippuðu“ varðandi ýmis mál, sem gátu verið efniviður í góða frétt og þetta kom sér vel í starfinu. Stundum kom ég við í morgunkaffi á hjá valinkunnum mönnum í bænum áður en ég mætti til vinnu til að ræða um það sem efst var á baugi og forvitnast um stöðu mála. Ég átti þá heima í miðbænum, þar sem ég bý enn, og því hæg heimatökin því þessir aðilar voru flestir staðsettir hér í miðbænum. Ég kom til dæmis oft við í Lögreglustöðinni í Pósthússtræti og var í góðu sambandi við menn þar, við yfirmenn lögreglunnar sem og óbreyttar löggur. Ég var líka í góðu sambandi við þá aðila sem höfðu upplýsingar um aflabrögð og sjósókn, svo sem Arnór í Fiskifélaginu.“ - Rekur þig minni til að fólk úti í bæ hafi reynt að hafa áhrif á ritstjórnina, til dæmis stjórnmálamenn eða aðrir áhrifamenn í þjóðfélaginu?    „Ég varð aldrei var við það, enda kom ég ekki nálægt stjórnmálum eða pólitískum skrifum. Morgunblaðið var á þessum árum tengt Sjálfstæðisflokknum og dró ekki dul á það frekar en önnur flokkspólitísk blöð. En það fór ekkert fyrir brjóstið á mér. Ritstjórarnir sáu um landspólitíkina og bæjarstjórnarmálin. Mig minnir að Valtýr hafi aðallega haft málefni bæjarstjórnar á sinni könnu.. Hann fylgdist vel með í bæjarstjórnarmálunum og hafði áhuga á þeim málaflokki. Þá var alltaf talað um bæjarstjórn og bæjarstjórnarfundi. Svo vöknuðu menn upp við það einn góðan veðurdag að hér var komin borgarstjórn, enda ör þróun og mikil fólksfjölgun í Reykjavík á árunum eftir heimsstyrjöldina og sér ekki fyrir endann á því.“ Í lok viðtalsins kveðst Sverrir líta sáttur yfir farinn veg: „Ég sé ekki eftir að hafa valið mér blaðamennsku að lífsstarfi. Þetta er besti skóli sem hægt er að hugsa sér. Fyrir ungan mann, sem er að fara út í lífið, er ekki hægt að hugsa sér betri skóla en blaða- og fréttamennsku, jafnvel þótt menn hverfi svo síðar til annarra starfa. Blaðamennskan opnar margar dyr, gefur mönnum nýja sýn og vekur ný viðhorf til lífsins og tilverunnar. Ég var svo heppinn að vera á sama vinnustað allan minn starfsferil og á Morgunblaðinu eignaðist ég marga góða vini og reyndar á öðrum blöðum líka.”

 Þrátt fyrir miklar hrakspár um rekstrarmöguleika fyrirtækja sem starfrækja hefðbundna fjölmiðla og yfirlýsingar um minnkandi blaðalestur og sjónvarpsáhorf samfara vaxandi gengi netsins og samfélagsmiðla virðist árið 2012 ekki hafa verið mjög slæmt fyrir hefðundinn fjölmiðlarekstur í BNA. Á síðasta ári hækkaði vísitala hlutabréfa hjá Standar & Poor um 13.4% sem þótti umtalsvert miðað við hvernig ástandið hefur verið. Hlutabréf í fjölmiðlarisum sem að stórum hluta byggja á hefðbundnum miðlum eins og Comcast, News Corporation og Time Warner hækkuðu þó talsvert umfram þetta. Meira að segja fyrir tæki eins og Viacom, sem át hefur í vandræðum með áhorf á MTV og svo Nickelodeom fóru fram úr þessari vísitöluhækkun en bréf þar hækkuðu um rúm 16%. Og systurfyrirtæki Viacom, CBS hækkaði um hvorki meira né minna en rúm 40%. Ýmsir greinendur telja að þennan reksrarárangur megi rekja til þess að lítið var um ævintýralegar (glæfralegar) fjárfestingar eða viðskiptafléttur í þessari grein á árinu, öfugt við það sem áður hefur þekkst. Það aftur hefur orðið til þess að rætt er um að tími "fjölmiðlabaróna" síðustu ára sé liðinn, en með því er átt við að fjölmiðlafyrirtæki muni ekki fara í áberandi og umtalaðar fjárfestingar og sameiningar eingöngu til að stækka eða auka umsvif, en þess í stað einbeita sér að grunnþáttum starfseminnar, sem sé að reka fjölmiðla. Sjá einnig hér

Hinn þekkti bloggari, Andrew Sullivan, sem hefur ásamt nokkrum starfsmönnum sínum verið með hina geisivinsælu bloggsíðu “The Dish” og haldið henni úti í tengslum við vefsíðuna “The Daily Beast”, hyggst nú gera áhugaverða tilraun varðandi framleiðslu á ritstjórnarefni á vefnum. Hann og félagar hans hafa stofnað sérstakt fyrirtæki um bloggsíðuna, og “The Dish” verður frá og með febrúar sjálfstæður miðill án auglýsinga og án endurgjalds fyrir notendur en fjármagnaður alfarið með framlögum frá lesendum. Sullivan hefur sagt að hann þurfi um 900 þúsund dali til að fjármagna síðuna á ári, og á tveimur dögum var hann kominn með rúmlega helminginn af því í fyrirframframlög frá lesendum. Þessi tilraun er mikið rædd meðal fjölmiðlaáhugafólks, einkum vestan hafs, enda hafa margir velt fyrir sér hvernig hægt verði að halda úti sjálfstæðum og óháðum ritstjórnarskrifum í framtíðinni þegar tekjustofnar eru þverrandi fyrir slíka starfsemi. Andrew Sullivan er vissulega “stjörnubloggari” og höfðaði persónulega til lesenda um stuðning þannig að óvíst er hvort aðrir geti leikið þetta eftir. Sumir virðast telja að þetta sé upphafið að endalokum stórbloggara á meðan aðrir telja líkur á að þetta sé skref í átt til framtíðar þar sem hið einfalda samband milli lesanda og blaðamanns (bloggara) er endurvakið – þ.e. að menn borgi einfaldlega fyrir það sem skrifað er og það sem skrifað er sé skrifað með hagsmuni lesandans í huga. Andrew Sullivan segir sjálfur að þetta sé málið, miðillinn verði engum háður nema lesendum – ekki auglýsindum, eigendum eða örum. Hann rifjar upp spakmælið sem segir að ef þú sért ekki að borga fyrir vöruna sem verið er að selja, þá sértu í raun sjálf(ur) varan sem verið er að selja. Sjá umræðu um málið hér

Á árinu 2013 býður Norræni blaðamannaskólinn í Árósum, NJC, íslenskum og öðrum norrænum blaðamönnum upp á þrjú stór og spennandi námskeið. Íslenskir blaðamenn geta sótt um styrk til endurmenntunarsjóðs BÍ til að dekka hluta kostnaðar. Námskeiðin sem nú hafa verið auglýst eru þessi:   NJC meningarnámskeið: Snjallsímar og spjaldtölvur eru verkfæri sem meningarblaðamenn framtíðarinnar munu í vaxandi mæli reiða sig á. Nýjungar menningarlífsins gera fyrst vart við sig í slíkum gáttum og birtast með breyttum hætti í hinu menningarlega almannarými. Þetta verður meðal umföllunarefna á þessu námskeiði sem fer fram í London 8.-12. apríl. Umsóknarfrestur er til 1. febrúar. Sjá meira hér. ??   Hið “heita” Norður-Íshafssvæði: ? Augur heimsins beinastnú að norðurskautinu vegna loftslagsbreytinga þar sem ísinn bráðnar hraðar en menn áttu von á. Þetta námskeið fjallar um staðreyndir og kenningar um þetta mikilvæga mál og fer námskeiðið fram í Tromsö og Svalbarða 26. maí – 2. júní. Umsóknarfrestur er til 1. febrúar. Sjá meira hér. ?? Aðalkúrs Árósaskólans: Frá Íslandi til Bandaríkjanna Sex vikna námskeið á ferðalagi. Árósar í Danmörku (3 vikur), Ísland (1 vika), New York og Washington (1 vika), St. Petersburg og Florida (1 vika). Þema námskeiðsins er “hlutverk Norðurlanda í nýrri heimsskipan”. Samhliða verða kynnt til sögunnar aðferðir við að nota hin nýju verkfæri sem blaðamönnum stendur til boða að nýta við vinnu sína með nýrri tækni. Námskeiðið hefst 2. September 2013 og skráningarfrestur er til 4. apríl. Sjá meira hér. ? Sjá einnig hér

Frestur til að skila inn tilnefningum til Blaðamannaverðlauna fyrir árið 2012 er til kl 12:00 mánudaginn 11. febrúar 2013.  Tilnefningar  ásamt fylgigögnum skulu annað hvort berast til skrifstofu Blaðamannafélagsins, Síðumúla 23, Reykjavík  eða vera skilað rafrænt á sérstöku tilnefningarformi sem finna má með því að smella á hnappinn "Tilnefnið hér" , sem er hér til hliðar. Í samræmi við samþykkt síðasta aðalfundar hefur verðlaunaflokkum verið fjölgað úr þremur í fjóra og hefur flokkurinn "Viðtal ársins" nú bæst við en fyrir voru verðlaunaflokkarnir "Blaðamannaverðlaun ársins"; "Rannsóknarblaðamennska ársins"; og "Besta umfjöllun árins". Í greinargerð með tillögu stjórnar fyrir aðalfund sagði meðal annars um tilefni þessarar breytingar að  næstum áratugs reynsla er nú komin á Blaðamannaverðlaun B.Í. Fram hafi komið hjá talsmönnum dómnefndar í gegnum árin að skynsamlegt kynni að vera að bæta við einum eða tveimur verðlaunaflokkum til þess að verðlaunin næðu til fjölbreyttari flóru blaðamennsku á Íslandi. Síðan segir í greinargerðinni:  " Þegar þessi mál hefur borið á góma hefur það jafnan verið ótti við að verðlaunaflokkum fjöldi of mikið. Vissulega má til sanns vegar færa að brýnt sé varlega í að fjölga flokkum. Of margir flokkar geta gengisfellt verðlaunin og gert þau ómarkvissari. Hins vegar er stjórn BÍ sammála því áliti talsmanna dómnefndar í gegnum árin að óhætt væri að fjölga um einn.  Í ljósi þess að þeir flokkar sem nú þegar er verðlaunað fyrir byggja að verulegu leyti á fréttatengdu efni, er mikilvægt að draga fram það sem vel er gert í annars konar blaðamennsku. Því er gerð tillaga um að bæta við aðeins einum flokki, “Viðtal ársins”."

Alþjóðasamband blaðamanna (IFJ) sakaði nú um áramótin  bæði ríkisstjórnir þjóðríkja og Sameinuðu þjóðirnar um að hafa brugðst þeirri skyldu sinni að vernda rétt blaðamanna til lífs við störf sín, en árið 2012 var það eitthvert það blóðugasta fyrir fjölmiðlafólk sem um getur. Alls var 121 starfsmaður fjölmiðla drepinn á árinu í beinum árásum á þá eða þegar þeir lentu í skothríð milli stríðandi fylkinga. “Þessi skelfilega háa tala fallinna er til marks um það hvernir ríkisstjórnir segjast í orði vilja vernda blaðamenn við störf sín en hafa kefisbundið brugðist í því að koma í veg fyrir slátrun þeirra,” segir Jim Boumelha forseti IFJ. “Það kemur því e.t.v. ekki á óvart að þessar óhugnalega háu tölur um dauðsföll blaðamanna, eru að verða viðvarandi einkenni á umliðnum arum og einu viðbrögð ríkisstjórna og Sameinuðu þjóðanna hafa verið nokkuð fordæmingarorð, málamyndarannsókn og síðan er látið eins og þetta komi þeim ekki við,” segir Boumelha ennfremur. Eins og fyrr greinir týndi á nýliðnu ári 121 blaðamaður lífi í beinum árásum á þá eða vegna þess að þeir lentu í skothríð stríðandi fylkinga, en sambærileg tala fyrir árið 2011 – sem var metár – var 107. Til viðbóar þessu dóu um 30 vegna veikinda eða slysa sem tengjast störfum þeirra.  Sjá lista yfir þá sem létust við störf sín hér