Fréttir

Samkvæmt nýjum úrskurði Siðanefndar BÍ brutu Sigmar Guðmundsson, ritstjóri Kastljóss og Helgi Seljan fréttamaður ekki siðareglur BÍ í umfjöllun Kastljóss 16. desember 2014 um þegar þeir nafngreindu mann í þætti um Vegagerðina og meint hagsmunatengsl við innkaup og brot á lögum um opinber innkaup.     Sjá úrskurð hér

 DV og Reynir Traustason, fyrrum ritstjóri blaðsins, hafa verið sýknuð í Hæstarétti af stefnu Söru Lindar Guðbergsdóttur vegna umfjöllunar blaðsins um hana í desember 2012. Hæstiréttur snéri með þessu við ákvörðun Héraðsdóms Reykjavíkur, sem dæmdi Reyni og blaðið til að greiða Söru Lind 300 þúsund krónur í miskabætur og 621 þúsund króna málskostnað.  Það sem einkum  tvennt sem vekur athygli í þessu máli fyrir blaðamenn. Annars vegar er það skilgreining Hæstaréttar á opinberri persónu sem telja verði eðlilegt  að fjallað sé um í fjölmiðlum. Sú skilgreining er nokkuð víðari en héraðsdómur hafði. Hitt atriðið er sú mikla breyting sem hefur orðið á túlkun réttarins frá t.d. Bubbamálinu fyrir tæpum áratug á því hvernig skoða beri fyrirsagnir og samhengi fyrirsagna á útsíðum og meginmáls greina inni í blaðinu. Í þessum dómi segir rétturinn að horfa beri til slíks samhengis, en í Bubbamálinu á sínum tíma var einmitt dæmt fyrir forsíðufyrirsagnir.  Þetta kemur vel fram í eftirfarandi kafla úr samantekt Hæstaréttar á dómi sínum: Hæstiréttur taldi að meginefni greinarinnar hefði varðað ráðningu Söru Lindar í starf yfirmanns hjá stærsta stéttarfélagi landsins og hefði umfjöllun um það efni átt erindi til almennings. Var talið að Sara Lind yrði af þeim sökum að þola að einkamálefni hennar hefðu verið gerð að umtalsefni í fjölmiðli að því marki sem þau tengdust ráðningu í þetta starf. Hæstiréttur vísaði til þess að við úrlausn málsins yrði að virða fyrirsagnir, sem dómkröfur Söru Lindar sneru að, í samhengi við greinina og láta ekki við það sitja að horfa einangrað á þau ummæli, sem Sara teldi fela í sér meiðyrði í sinn garð. Taldi rétturinn að þau ummæli, sem fram komu í fyrirsögnunum tveimur á forsíðu blaðsins, gætu ekki talist móðgandi í garð Söru Lindar þegar virt væru í heild ummælin, samhengi þeirra við önnur ummæli á forsíðu blaðsins og ummæli á innsíðum þess og að það, sem sagt var, var rétt. Voru Reynir  og DV ehf. því sýknuð af kröfum Söru Lindar. Sjá dóm Hæstaréttar hér  

  "Þið getið orðið meðal bestu ljósmyndara í heimi, ef þið viljið.  Þetta snýst um æfingu og þjálfun – rétt eins og handbolti.  Þið verðið að greina verkin ykkar og vinnu,  bæta myndatökuna, bera ykkur að með nýjum hætti og umfram allt ræða um verk hvers annars.  Hjálpast að og vinna eins og liðsheild." Þetta eru skilaboð sem  Sören Pagter, formaður dómnefndar vegna ljósmyndakepninnar  Myndir ársins sendir íslenskum blaðaljósmyndurum í pistli sem hann skrifaði þegar hann beið eftir flugi heim til Danmerkur eftir dómnefndarstörfin. Pistillinn ásamt Myndum ársins birtist í nýjum Blaðamanni sem er nú á leið í pósti til félagsmanna. Í blaðinu er auk þess fjallað um blaðamannaverðlaunin, 100 ára gömul átök um Blaðamannafélagið og stjórnmál og fjölmiðla. Sjá blaðið á pdf hér.  

Sigurjón M. Egilsson er hættur sem fréttaritstjóri Fréttablaðsins og fréttastjóri hjá 356. Samkvæmt tilkynningu frá fyrirtækinu er það að eigin ósk og sagt að Sigurjón hyggst einbeita sér að þætti sínum Sprengisandi á Bylgjunni og annari dagskrárgerð. Kristín Þorsteinsdóttir mun áfram sinna starfi útgefanda og aðalritstjóra, en ráðnir hafa verið þrír aðstoðarritstjórar sem allir eru innahússfólk hjá 365 en þetta eru þau Andri Ólafsson, Hrund Þórsdóttir og Kolbeinn Tumi Daðason.  Aðeins er um hálft ár síðan Sigurjón kom inn á Fréttablaðið sem fréttaritstjóri en það gerðist í kjölfar sviptinga í yfirstjórn fréttadeildar 365 þegar Mikael Torfasyni var sagt upp í ágúst sl. og Ólafur Stephensen, ritstjóri hætti fljótlega eftir það.   Þá kemur fram í tilkynningu 365 að Halldór Tinni Sveinsson verið ráðinn þróunarstjóri hjá fyrirtækinu.  

Evrópusamband blaðamanna (EFJ) ásamt samstarfsaðilum kynnti í vikunni nýja skýrslu um spillingu og hagsmunaárekstra í heimi fjölmiðlanna, en skýrslan heitir „Ósagðar sögur – hvernig spilling og hagsmunaárekstrar skekja ritstjórnarskrifstofurnar“.  Skýrslan er unni á vegum Nets um siðlega blaðamennsku (Ethical Journalism Network, EJN) en að því samstarfi standa m.a. Evrópusamband blaðamanna auk um 50 blaðamanna- og fjölmiðlahópa. Í skýrslunnii er safnað saman upplýsingum frá ábyrgum blaðamönnum í 18 löndum sem talin eru nokkuð dæmigerð fyrir sitt landsvæði (vestanverður Balkanskagi, Kólumbía, Danmörk, Egyptaland, Indland, Malasía, Mexíkó, Nígería, Tyrkland, Bretland og Úkraína).  Í ljós kemur að framkvæmdastjórar fjölmiðlafyrirtækja eru að semja við auglýsendur um að birta efni sem greitt er fyrir undir því yfirskyni að um fréttaefni sé að ræða, og að ritstjórum er mútað af stjórnmálamönnum og forráðamönnum stórfyrirtækja. Í skýrslunni er farið yfir og sýnt  hvernig þetta er í heild sinna að gera almenningi erfiðara að skilja á milli blaðamennsku annars vegar og áróðurs og almannatengsla hins vegar.   Aidan White, framkvæmdastjóri EJN og Dorothy Byrne stjórnarformaður EJN kynntu skýrsluna á fundi í Brussel í gær og lögðu sérstaka áherslu á að blaðamennska stendur frammi fyrir margþættum ytri ógnunum um allan heim. Þrýstingurinn á blaðamenn sögðu þau mikinn alls staðar og að upplifun og reynsla blaðamanna væri ótrúlega svipuð í ólíkum löndum og á ólíkum svæðum. Aidan White benti sérstakleg á það í máli sínu að ríkisstjórnir, stjórnmálamenn og fjölbreytt flóra alþjóðlegra fjölmiðlafyrirtækja hafa áhrif á fréttamat, stýri dagskrá fjölmiðlaumræðunnar, þrýsti á blaðamenn og reyni að skerða völd þeirra og áhrif með því að skera niður og beita aðhaldi í ritstjórnarútgjöldum. „Þetta er aðkallandi vandamál sem ætti að valda sérhverjum blaðamanni á sérhverri ritstjórn áhyggjum,“ sagði White. Birtingarmynd þessarar spillingar og hagsmunaárekstra er gerð skil í skýrslunni, en í heild leggur EJN til átta liða framkvæmdaáætlun til að sporna geng þessu ástandi: 1.      Auka þarf verulega gegnsæi pólitískra og fjárhagslegra hagsmuna í fjölmiðlum sérstaklega hvað varðar slíka hagsmuni eigenda, stjórnenda, ritstjóra og helstu blaða- og fréttamanna. 2.      Setja þarf almennar reglur sem banna ótímabær inngrip í vinnu blaðamanna og koma upp opnu skráningarkerfi um samskipti milli fjölmiðla og opinberra embættismanna. 3.      Koma þarf á yfirlýstu og almennu samkomulagi um hvar og hvernig opinberar auglýsingar eru birtar. 4.      Koma þarf á sjálfstæðu, viðurkenndu og gegnsæu kerfi sem fylgist með dreifingu og áhorfi fjölmiðla. 5.      Kynna þarf til sögunnar innra kerfi fyrir fjölmiðla til að gefa upp hugsanlega hagsmunaárekstra á öllum stigum starfseminnar. 6.      Tryggja þar að ráðningasamningar og starfsskilyrði blaðamanna standist alþjóðlegar kröfur vinnumarkaðarins. 7.      Almennt samkomulag þarf að koma til um innri reglur og ferli sem geri fullnaðar grein fyrir öllu efni sem er aðkeypt og skýr greinarmunur gerður á því og ritstjórnarefni og blaðamennsku. 8.      Koma þarf af stað umræðu bæði í einstökum löndum og á alþjóðavísu um þörfina á að formgera með einhverjum hætti almannaaðstoð við fjölmiðlun til að tryggja fjölbreytta og siðlega blaðamennsku með óskertu ritstjórnarlegu sjálfstæði.  Sjá skýrsluna hér

Nýtt meistara- og diplómanám í fjölmiðla- og boðskiptafræðum hefst í haust í samstarfi Háskóla Íslands og Háskólans á Akureyri.  Meistaranámið er 12ö0 eininga tveggja ára fullt nám, en diplómanámið er 30 eininga nám sem ætti að vera hægt að stunda með vinnu. Meginmarkmið námsins er sagt ver að auka skilning á flóknu, fjölbreyttu og síbreytilegu fjölmiðlaumhverfi, þar sem stafræn tækni, netið og samfélagsmiðlar skipa sífellt stærri sess í lífi flestra.  Í skýrslu starfshóps sem undirbjó námið stóð m.a.: „Mikilvægi fjölmiðla í nútímasamfélögum fer sívaxandi. Í samræmi við það vex þörfin og áhuginn á fræðslu og rannsóknum á fjölmiðlum. Alþjóðlegt rannsóknastarf á þessu sviði hefur vaxið mjög, en á Íslandi er brýnt að styrkja rannsóknir á stöðu og áhrifum fjölmiðla. Námið mun auka val nemenda og efla rannsóknir og rannsóknarsamstarf deildanna og skólanna, langt umfram það sem þeir gætu hvor í sínu lagi.“ Öll skyldunámskeiðin eru boðin í fjarnámi, sem og aðferðafræðinámskeiðin fyrir þá sem skrá sig við HA en í HÍ eru þau námskeið tekin í staðnámi. Hægt er að ljúka diplómanáminu alfarið í fjarnámi. Nemendur beggja skóla sækja sameiginleg fræðileg námskeið, alls 40 ECTS sem boðin verða bæði í fjarnámi og staðnámi. Mikil áhersla er í náminu á þjálfun í rannsóknum og sækja nemendur aðferðafræðinámskeið alls 30 ECTS hver í sínum skóla. Valnámskeið, 24 ECTS  og lokaritgerð 30 ECTS eru einnig tekin í heimaskóla. Umsóknarfrestur í meistaranáminu er 15.apríl í Háskóla Íslands og 5.júní í diplómanáminu. Í Háskólanum á Akureyri er frestur til að skila umsóknum í bæði meistara- og diplómanámi til 5.júní. Að náminu standa Stjórnmálafræði- og Félags- og mannvísindadeild Háskóla Íslands og Félagsvísindadeild Háskólans á Akureyri. Í námsnefnd meistaranámsins sitja þau Birgir Guðmundsson dósent við Háskólann á Akureyri, Ólafur Þ. Harðarson prófessor við Háskóla Íslands, Ragnar Karlsson aðjúnkt við HÍ og Valgerður A. Jóhannsdóttir aðjúnkt við HÍ. Sjá kynningarbækling HA hérSjá kynningarbækling HÍ hér  

Ástæða er til að vekja athygli íslenskra blaðamanna á þremur námskeiðum sem boðið er upp á í Norræna blaðamannaskólanum(NJC) í Árósum í haust.   Um er að ræða fjölbreytt og misjanflega ítarleg námskeið og hægt að fá einhverja styrki úr sjóðum BÍ til að dekka hluta af kostnaði. Námskeiðin eru þessi: Frá Evrópu til Íslands: Árósar –Brussel – Reykjavík. Þetta námskeið beinir kastljósinu að samfélagsmiðlum og hvernig hægt er að nota þá til að fylgjast með norrænum stjórnmálum bæði í innanlands pólitík og á norrænum og evrópskum vettvangi. Dagsetninga þessa námskeiðs er frá 12. – 31. október.  Sjá einnig hér  Rannsóknarblaðamennska í nærumhverfinu.  Skoðuð verður sérstaklega rannsóknarblaðamennska í smærri samfélögum, Grænlandi, Færeyjum og Íslandi. Fengnir verða blaðamenn frá þessum vestnorrænu ríkjum til að fjalla um efnið og námskeiðið endar svo með því að farið verður á heimsþing rannsóknarblaðamanna, Global Investigative Journalism Network, í Lillehammer í Noregi  8.-11. október. Nánari upplýsingar verða veittar á heimasíðu NJC á www.njc.dk  síðar. Þá verður haldið sérstakt málþing fyrir menningarblaðamenn um norrænu skáldsöguna (reifarann) sem hefur yfirskriftina „Hin norræna skáldsaga- spegill samtíðar“.  Þetta málþing fer fram í Gautaborg dagana 22.-27. október og verður í leiðinni heimsótt bókamessan þar í borg sem fram fer á þessum tíma og er sú umfangsmesta á Norðurlöndum.  Sjá einnig hér   

Auglýst er eftir umsóknum um dvöl í orlofshúsum Blaðamannafélags Íslands í Brekkuskógi, á Akureyri og í Stykkishólmi um páska frá miðvikudeginum 1. apríl til þriðjudagsins 7. apríl.  Umsóknarfrestur er til laugardagsins 15. mars og ber að sækja um með því að senda tölvupóst  á orlofshus@press.is