Fréttir

Áréttað er hér með fyrir blaðamönnum að umsóknarfrestur um dvöl í sumarhúsum BÍ í sumar er til laugardagsins 1. apríl næstkomandi.  Sótt er um á orlofsvef BÍ hér á síðunni: http://www.orlof.is/press/    

Fjölmiðlamiðstöð kvenna í Bandaríkjunum (Women’s Media Center, WMC) hefur sent frá sér nýja skýrslu stöðu kvenna hjá 20 stærstu fréttastöðvum landsins. Er þar að finna tölfræði yfir þær stöður sem konur hafa, vinnuna sem þær framkvæma, ávinning varðandi stöðu kvenna sem orðið hefur og afturfarir frá síðustu skýrslu samtakanna. Þarna er að finna að mörgu leyti sambærilegar upplýsingar og birtar hafa verið um stöðu kvenna í fjölmiðlum í Evrópu. Þessi skýrsla er mjög ítarleg og fjallar um fjölda karl- og kvennfréttamanna  auk þess að greina viðfangsefni kynjanna og framlag þeirra á ýmsan hátt. Samkvkæmt skýrslunni  vinna karlar 62.3% af fréttaefni því sem kannað var  fyrir árið 2016 en konur unnu 37.77%. Þetta eru nánast nákvæmlega sömu hlutföll og komu fram í könnuninni fyrir 2015. Séu ljósvakamiðlar einir og sér skoðaðir kemur í ljós að hlutur kvenna í fréttum, sem þulir, fréttamenn eða fréttaritarar, beinlínis minnkakði úr 32% árið 2015 niður í 25,2% í fyrra.  Sjá skýrsluna í heild hér  

Enn einu sinni hefur Mannréttindadómstóll Evrópu snúið við niðurstöðu Hæstaréttar Íslands þegar kemur að tjáningarfrelsi blaðamanns.  Í morgun var birt niðurstaða dómstólsins þar sem segir að Hæstiréttur hafi brotið á tjáningarfrelsi Steingríms Sævars Ólafssonar með því að dæma hann árið 2013 fyrir ummæli sem birtust á Pressuni í aðdraganda kosninga til  Stjórnlagaráðs. Steingrímur var þá ritstjóri Pressunnar og ummælin beindust að Ægi Geirdal sem þá var í framboði. Hæstiréttur dæmdi Steingrím til að greiða Ægi 200 þúsund krónur í miskabætur auk 800 þúsund króna málskostnaðar.  Héraðsdómur hafði áður sýknað Steingrím af stefnunni en Hæstiréttur sneri niðurstöðunni við og nú hefur Mannréttindadómstóll Evrópu snúið við niðurstöðu Hæstaréttar með svipuðum rökum og komu fram hjá Héraðsdómi. „Dómur Mannréttindadómstólsins er mikið fagnaðarefni og undirstrikar enn og aftur mikilvægi faglegra vinnubragða í blaðamennsku þegar fjallað er um vandmeðfarin mál,“ segir Hjálmar Jónsson, formaður BÍ.  „Það er full ástæða til að óska Steingrími til hamingju með niðurstöðuna.  Sú þrautseigja sem hann hefur sýnt í þessu máli er aðdáunarverð og er okkur öllum sem berum hagsmuni vandaðrar blaðamennsku fyrir brjósti til eftirbreytni.“ Hjálmar sagði einnig að því miður væri niðurstaða Mannréttindadómstólsins enn einn áfellisdómurinn yfir skilningi Hæstaréttar Íslands á lömálum faglegrar blaðamennsku og mikilvægi tjáningarfrelsins fyrir lýðræðið.  Liðin tíð og fyrri dómar mannréttindadómstólsins bæru þeirri staðreynd sorglegt vitni og undirstrikuðu mikilvægi þess að Hæstiréttur tileinkaði sér ný viðhorf í þessum efnum og léti tjáningarfrelsið njóta vafans.  Þá væri það athyglisvert að í dómi Mannréttindadómstólsins nú væri vitnað í fyrri mál hérlend  sem unnist hefðu fyrir dómstólnum, þ.e. mál þeirra Bjarkar Eiðsdóttur og Erlu Hlynsdóttur, auk fjölda annarra fordæma frá nágrannalöndunum í Evrópu.  Hæstiréttur hefði það þannig ekki sér til afsökunar að þessi viðhorf væru ný af nálinni. Sjá niðurstöðu Mannréttindadómstólsins hér Dóma Hæstaréttar og Héraðsdóms Reykjavíkur má sjá hér Sjá viðtal RÚV við Steingrím Sævar hér

Vísir greinir frá því að í morgunhafi 365 miðlar og Fjarskipti, móðurfélag Vodafone undirritað samning um kaup Fjarskipta á öllum eignum og rekstri 365 miðla, að undanskildum eignum er varða útgáfu Fréttablaðsins og tímaritsins Glamour. Þetta þýðir að bæði útvarps- og sjónvarpsreksturinn og visir.is skiptanú um eigendur þegar samþykki hefur fengist frá viðeigandi eftirlitsaðilum. Sjá frétt Vísis hér

Aðalfundur Blaðamannafélags Íslands árið 2017 verður haldinn fimmtudaginn 6. apríl n.k. að Síðumúla 23 3. hæð, 108 Reykjavík þar sem félagið er til húsa og hefst fundurinn stundvíslega kl. 20.00  Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörfSkýrslur frá starfsnefndum Kosningar*LagabreytingarÖnnur mál  *Framboð til formanns BÍ þarf að berast skrifstofu BÍ ekki síðar en tveimur vikum fyrir boðaðan aðalfund.  

Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir, Tryggvi Aðalbjörnsson, Sigrún Ósk Kristjánsdóttir og Jóhannes Kr. Kristjánsson fengu í dag Blaðamannaverðlaun BÍ  fyrir árið 2016 hvert í einum þeirra fjögurra flokka sem verðlaunin eru veitt í. Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir, Stundinni,  fékk verðlaun í flokknum Viðtal ársins 2016  fyrir viðtalið Engillinn sem villtist af leið. Í rökstuðningi dómnefndar segir:  „Viðmælandinn, Berglind Ósk Guðmundsdóttur, rekur örlög systur sinnar, Kristínar Gerðar, sem svipti sig lífi eftir langa og harða baráttu við eiturlyfjafíkn og geðsjúkdóma. Í kjölfar misnotkunar í æsku leiddist Kristín Gerður út í vændi og árum saman glímdi hún við afleiðingar þess; yfirþyrmandi angist, vonleysi og hræðslu. Ingibjörg Dögg nálgast vandmeðfarinn efnivið af nærgætni og fagmennsku. Hún nær góðu sambandi við viðmælanda sinn og dýpkar frásögnina með heimildavinnu. Þannig styðst Ingibjörg Dögg meðal annars við dagbókarfærslur hinnar látnu systur og nafnlaus viðtöl sem Kristín Gerður veitti í lifanda lífi. Engillinn sem villtist af leið er áminning um hversu erfitt það er að komast út úr svo erfiðum aðstæðum, hve litla aðstoð er að fá og hvernig kerfið brást Kristínu Gerði á ögurstundu.“ Tryggvi Aðalbjörnsson, RÚV, fékk verðlaunin í flokknum Rannsóknarblaðamennska ársins 2016 fyrir umfjöllun sína um Brúnegg. Í rökstuðningi dómnefndar segir: „Tryggvi fletti ofan af einu stærsta neytenda- og dýravelferðarmáli undanfarinna ára með umfjöllun sinni um illa meðferð á varphænsnum hjá Brúneggjum. Mánuðum saman safnaði Tryggvi miklum upplýsingum frá Matvælastofnun sem sýndu marg ítrekuð brot Brúneggja á lögum um velferð dýra og reglugerð um velferð alifugla. Einnig sýndu gögnin hvernig neytendur hafa verið blekktir árum saman með merkingum Brúneggja um vistvæna framleiðslu, þrátt fyrir að hafa aldrei uppfyllt reglur um slíkt. Af þessu vissi Matvælastofnun, en upplýsti ekki. Eftirlitsstofnanir eru mikilvægar stofnanir í nútímasamfélagi en til þess að þær virki sem skyldi þurfa þær að hafa bit þegar á þarf að halda. Það er hlutverk fjölmiðla að upplýsa almenning um brotalamir fyrirtækja og blekkingar. Það er ekki síður mikilvægt að fjölmiðlar upplýsi um máttleysi eftirlitsstofnana þegar að þær bregðast svo hægt sé að krefjast úrbóta.“ Sigrún Ósk Kristjánsdóttir, Stöð 2, fékk verðlaunin í flokknum Umfjöllun ársins 2016 fyrir þáttaröðina Leitin að upprunanum.  Í rökstuðningi dómnefndar segir: „Sigrún uppfyllti ósk þriggja ættleiddra kvenna um að hitta líffræðilegar mæður sínar. Um leið gaf hún landsmönnum einstakt tækifæri til að upplifa tilfinningaríka endurfundi eftir áratuga aðskilnað. Það sýnir metnað að ráðast í leitina og elju að árangur náðist, enda margra mánaða undirbúningur að baki og vinna sem margir hefðu talið óvinnandi verk. Vandað var til þáttanna og útsjónarsemi sýnd í rannsókn sem náði til ólíkra landa, þar sem fátækrahverfi Srí Lanka og fjallaþorp í Tyrklandi komu við sögu. Upplifun kvennanna var reifuð af virðingu og náðust myndir af einstökum augnablikum í lífi þeirra. Leit Sigrúnar Óskar að uppruna kvennanna sýnir að blaðamenn geta af litlum efnum áorkað miklu. Verkefnið á sér ekki hliðstæðu hér á landi og er Leitin að upprunanum besta umfjöllun ársins.“ Jóhannes Kr. Kristjánsson, Reykjavík media,  fékk verðlaunin í flokknum Blaðamannaverðlaun ársins 2016 fyrir ítarlega rannsókn á Panama-skjölunum.  Í rökstuðningi dómnefndar segir: „Birting Panama-skjalanna á síðasta ári olli gífurlegu umróti hér á landi. Hér urðu ein mestu mótmæli sem um getur, forsætis¬ráðherrann varð að segja af sér, efnt var til þingkosninga fyrr en áætlað var og ný stjórn tók við völdum. Jóhannes vann einn í marga mánuði í samvinnu við erlenda rann-sóknarblaðamenn að rannsókn á Panama-skjölunum sem margir helstu fjölmiðlar heims birtu fréttir upp úr á sama tíma. Við úrvinnslu fréttanna naut hann samvinnu við sænska sjónvarpið, RÚV, Kastljós, Stundina, Kjarnann og Fréttatímann, sem birtu fjölmargar fréttir byggðar á Panama-skjölunum og frumvinnu Jóhannesar. Auk þess fékk hann Aðalsteinn Kjartansson til liðs við sig stuttu fyrir Kastljós-þáttinn fræga. Allt þetta byggði á vandaðri blaðamennsku, samvinnu margra fjölmiðla og fyrst og fremst mikilli undirbúningsvinnu. Jóhannes hefur um áraraðir lagt stund á rannsóknarblaðamennsku, sótt fjölmargar ráðstefnur og fundi um efnið og byggt upp tengslanet sem leiddi til þessara frétta.“ Einnig voru í dag afhent verðlaun fyrir Myndir ársins í ýmsum flokkum, en verðlaun fyrir Mynd ársins 2016 fékk Heiða Helgadóttir.    

Blaðamannaverðlaun BÍ verða veitt á morgun og á sama tíma verða verðlaun veitt fyrir Myndir ársins ásamt því að árleg sýning Blaðaljósmyndarafélagsins á bestu myndum ársins 2016 verður opnuð. Opnun sýningarinnar og verðlaunaafhending hefst klukkan 15.00 í Tjarnarsalnum í Ráðhúsinu í Reykjavík. Eins og  síðustu ár verða Blaðamannaverðlaunin veitt í fjórum flokkum en þeir eru þessir: • Besta umfjöllun ársins 2016  • Viðtal ársins 2016 • Rannsóknarblaðamennska ársins 2016  • Blaðamannaverðlaun ársins 2016 Þau sem tilnefnd eru af dómnefnd í flokkunum fjórum eru eftirfarandi: Viðtal ársins Auður Ösp Guðmundsdóttir, DV. Fyrir viðtal við Margréti Fenton um örlög dóttur hennar, Söndru Sigrúnar, sem afplánar nú 37 ára fangelsi fyrir vopnuð rán í Bandaríkjunum. Helgi Seljan, Kastljósi RÚV. Fyrir viðtal við hjónin Sigríði Eyrúnu Friðriksdóttur og Karl Olgeirsson um barnsmissi sem þau urðu fyrir vegna mistaka í fæðingu á Landspítalanum. Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir, Stundinni. Fyrir viðtal við Berglindi Ósk Guðmundsdóttur sem segir sögu systur sinnar, Kristínar Gerðar, sem svipti sig lífi eftir áralanga baráttu við eiturlyfjafíkn og afleiðingar misnotkunar.   Rannsóknarblaðamennska ársins Hörður Ægisson, DV.  Fyrir umfjöllun um milljarða bónusgreiðslur slitastjórna Kaupþings og ALMC sem greiddar voru í kjölfar nauðasamninga og samninga um stöðugleikaframlag.  Tryggvi Aðalbjörnsson, RÚV. Fyrir umfjöllun um brot Brúneggja ehf. gegn dýravernd og svik við neytendur og máttleysi eftirlitsstofnana til að takast á við brotin. Þórður Snær Júlíusson, Kjarnanum. Fyrir fréttaskýringar um skiptingu auðs á Íslandi og misskiptingu gæða þrátt fyrir lítinn launamun í alþjóðlegum samanburði . Umfjöllun ársins Guðrún Hálfdánardóttir, Mbl.is. Fyrir fréttaskýringar um Sýrland, vaxandi þjóðernishyggju í tengslum við flóttamenn þaðan og lítinn áhuga ráðamanna í Evrópu fyrir að taka á móti þeim. Sigrún Ósk Kristjánsdóttir, Stöð 2. Fyrir þáttaröðina Leitin að upprunanum sem segir sögu þriggja ættleiddra kvenna og árangursríka eftirgrennslan landa á milli um rætur þeirra. Svavar Hávarðsson, Fréttablaðinu. Fyrir fréttaröð um náttúruperluna Mývatn, þar sem mengun er margfalt yfir viðmiðum Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar, líkast til af mannavöldum. Blaðamannaverðlaun ársins Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir, RÚV. Fyrir skilmerkilega umfjöllun um íslensk stjórnmál og vandaðar fréttaskýringar af störfum Alþingis, ekki síst á tímum pólitísks óróa. Jóhannes Kr. Kristjánsson,  Reykjavík Media. Fyrir ítarlegar rannsóknir á þeim hluta Panamaskjalanna sem vörðuðu íslenska hagsmuni og  umfjöllun, í samstarfi við aðra miðla, um mikil viðskipti í skattaskjólum. Ragnar Axelsson og Orri Páll Ormarsson,  Morgunblaðinu.  Fyrir áhrifamikla umfjöllun um áhrif loftslagsbreytinga á Norðurslóðum og sérstaklega hvernig þær breyta lífinu á túndrum Síberíu. ***  Á sýningunni Myndir ársins eru að þessu sinni 109 myndir sem valdar hafa verið af dómnefnd úr rúmlega 900 myndum 37 blaðaljósmyndara. Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson mun opna sýninguna formlega. Veitt verða verðlaun í 8 flokkum, þ.e. fyrir Mynd ársins og fyrir bestu fréttamyndina, umhverfismyndina, portrett myndina, íþróttamyndina, daglegt líf, tímaritamynd og myndröð ársins. Bók með bestu blaðaljósmyndum ársins 2016 kemur út við þetta tækifæri og verður kynnt á sýningunni. Sýningin mun standa til 20. mars  

  Athygli blaðamanna er  hér með vakin á því að umsóknarfrestur um dvöl í sumarhúsum BÍ um páska er til 6. mars næstkomandi.  Sótt er um á orlofsvef BÍ: http://www.orlof.is/press/   Jafnframt hefur verið opnað fyrir umsóknir um dvöl í sumarhúsunum í sumar.  Umsóknarfrestur er til 1. apríl nk.    

Í nýrri áhugaverðri rannsókn sem Pew stofnunin  í Bandaríkjunum gerði í samstarfi við fleiri aðila kemur í ljós að fréttaneytendur á netinu, fundu fréttir sem þeir lásu í gegnum tvo álíka mikið notaða megin farvegi. Annars vegar með því að fara beint á fréttasíður fréttamiðla og hins vegar í gegnum samfélagsmiðla. Rannsóknin var að mörgu leyti óvenjuleg því fylgst var með fréttanotkun fólks í viku og haft samband við það tvisvar á dag og það spurt stuttleg um fréttanotkun og hvaðan það fékk upplýsingar um sínar fréttir.  Ýmislegt annað en ofangreint kom í ljós, m.a. að aðeins í um helmingi tilfella gat fólk tilgreint uppruna frétta, eða þær fréttastofur sem sögðu viðkomandi frétt, en slíkt er sérstaklega áhugavert í ljósi umræðu um falskar fréttir. Hér má sjá meira um þessa rannsókn